Sẹo lồi và sẹo phì đại: Những điều bạn cần biết!

Ai trong chúng ta cũng muốn cơ thể của mình được hoàn hảo nhất, không muốn thẩm mỹ làm da bị ảnh hưởng bởi những vết sẹo xấu xí. Nhưng trong cuộc sống, chúng ta chẳng thể lường trước được những gì có thể xảy ra và sẹo cũng thế. Sẹo là một phần của cuộc sống, đôi lúc thậm chí là điều không thể tránh khỏi. 

Sẹo hình thành và phát triển thế nào tuỳ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Trong các loại sẹo, sẹo phì đại và sẹo lồi là 2 cái tên phổ biến, dễ gặp nhất và cũng dễ bị nhầm lẫn với nhau nhất. Trong bài viết này, Bapscarcare Vietnam sẽ giúp bạn phân biệt được sẹo lồi, sẹo phì đại và đề cập đến những kiến thức cơ bản liên quan như nguyên nhân hình thành, cách phòng ngừa cũng như các phương pháp điều trị sẹo xấu nhé! 

Phân biệt sẹo lồi và sẹo phì đại

• Sẹo lồi

Sẹo lồi (Keloid) là sẹo hình thành sau khi bị thương khoảng 6 tháng, là kết quả của sự phát triển quá mức, một cách vô tổ chức của các mô sẹo và trong quá trình lành vết thương. Sẹo lồi phát triển lớn hơn vết thương ban đầu, vượt ra ngoài phạm vi vết thương ban đầu. 

Sẹo lồi thường có vỏ bọc, bề mặt nhẵn và có thể chuyển từ màu đỏ sang màu nâu. Sẹo lồi còn gây ra cảm giác nhạy cảm hơn, căng tức hoặc ngứa, khó chịu, đôi khi đau khi chạm vào. Sẹo lồi không tự thoái triển theo thời gian thậm chí có xu hướng lan ra ngày càng rộng. Nếu không điều trị kịp thời, sẹo lồi có thể trở nên chai cứng, sần sùi gây bất tiện, cản trở di chuyển, vận động. 

• Sẹo phì đại

Sẹo phì đại (Hypertrophic) là sẹo xuất hiện trong vòng 6 tháng, cũng là kết quả của quá trình sản xuất collagen dư thừa, phục hồi mô sẹo quá mức. Sẹo phì đại khi mới hình thành có màu nâu nhạt, dần dần chuyển sang màu hồng đỏ hoặc nâu đỏ.

Mặc dù cũng hình thành khối nhô lên trên da như sẹo lồi nhưng sẹo phì đại chỉ phát triển trong phạm vi vết thương ban đầu, không lan ra bên ngoài. Và khác với sẹo lồi, sẹo phì đại có thể tự thoái triển theo thời gian, trở nên bằng phẳng hơn, mềm hơn và ít bị tái phát.

Trong phần lớn các trường hợp:

• Triệu chứng khó chịu sẹo lồi và sẹo phì đại thường gây ra là ngứa, nhưng sẹo lồi thậm chí có thể là nguồn gốc của đau đớn, kích ứng mạnh mẽ hơn.  
• Sẹo phì đại dễ phát triển ở mọi vùng trên cơ thể nhất là các vị trí có độ căng cao, khớp chuyển động như vai, đầu gối, khuỷu tay, mắt cá chân…
• Vùng trước xương ức, dái tai, da mặt, cổ dưới, ngực trên, bụng, vai, lưng là những vị trí dễ hình thành sẹo lồi. Vùng mông, lòng bàn tay, màng nhầy, và lòng bàn chân thường ít bị ảnh hưởng.
• Sau khi cắt bỏ : Sẹo lồi có xu hướng tái phát, sẹo phì đại thì hiếm khi tái phát.

Nguyên nhân gì dẫn đến sẹo lồi và sẹo phì đại?

Khi da bị tổn thương, quá trình chữa lành tự nhiên của da là tạo hàng loạt phản ứng sinh học phức tạp hay còn gọi là quá trình tương tác giữa các tế bào nhằm tái tạo biểu bì và mô da từ đó vết thương sẽ dần dần được phục hồi. Tuy nhiên trong giai đoạn tăng sinh và tái tạo, khi collagen được tổng hợp để kết vết thương lành lại, nếu chẳng may lượng collagen được sản sinh cao hơn mức cần thiết, chúng sẽ bắt đầu đổ dồn đến vị trí vết thương, kết quả là đẩy vùng da tổn thương nhô lên cao hơn so với da bình thường. Lúc này, sẹo lồi và sẹo phì đại đã bắt đầu hình thành và phát triển.

Quay lại với nguyên nhân ban đầu mở đường cho sự tấn công của sẹo, sẹo lồi và sẹo phì đại có thể là hậu quả của những tổn thương da sau:

• Chấn thương thể thao
• Tai nạn
• Chấn thương bỏng
• Bệnh ngoài da
• Vết xước, côn trùng cắn
• Vết mổ (phẫu thuật) 

Một khi da bị tổn thương, dù vết thương nhỏ hay lớn, nông hay sâu đều có khả năng để lại sẹo, thậm chí sẹo xấu, sẹo bất thường. Sẹo lồi, sẹo phì đại phát triển thường xuyên hơn bạn nghĩ. Các triệu chứng khó chịu liên quan tới sẹo thậm chí có thể trở nên tệ hơn nếu bạn không làm gì. Vậy nên, hãy chăm sóc vết thương cẩn thận và bắt đầu điều trị ngay nếu cần thiết.

Phòng ngừa và điều trị sẹo lồi và sẹo phì đại thế nào?

Khi bị sẹo lồi hoặc sẹo phì đại, bạn cần đánh giá sẹo đang ở giai đoạn nào để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp và tối ưu nhất. Có thể chia làm 02 giai đoạn để đánh giá, đó là giai đoạn sẹo mới bắt đầu hình thành (khi vết thương vừa lành và đang kéo da non) và giai đoạn sẹo tiến triển và dần trưởng thành. 

Khi bị sẹo lồi hoặc sẹo phì đại, bạn cần đánh giá sẹo đang ở giai đoạn nào để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp và tối ưu nhất. Có thể chia làm 02 giai đoạn để đánh giá, đó là giai đoạn sẹo khi mới bắt đầu hình thành khi vết thương vừa lành và đang kéo da non) và giai đoạn sẹo tiến triển.

Đối với sẹo mới hình thành khi vết thương vừa lành và đang kéo da non. 

Thời gian này, bề mặt vết thương đã lành hẳn, vết thương đã khép miệng, liền da. Nhưng bên dưới vết thương đã lành này, việc tích tụ mô xơ gây sẹo vẫn liên tục diễn ra và có thể kéo dài đến tận 2 năm. Đặc biệt, trong khoảng thời gian từ 40 – 60 ngày kể từ ngày lành thương, quá trình tạo sẹo diễn ra mãnh liệt nhất và gần như quyết định kích thước và mức độ của vết sẹo tồn tại trên da. Đây chính là “Thời điểm vàng” để can thiệp và giảm thiểu đối đa nguy cơ hình thành sẹo xấu. Liệu pháp đầu tay phải kể đến là Liệu pháp Silicone y tế (gel bôi ngoài da, miếng dán silicone ép sẹo,…) giúp quản lý sẹo bằng phương pháp bít tắt. Gel silicone được xem là “Tiêu chuẩn vàng” trong phòng ngừa và điều trị sẹo trong suốt hơn 30 năm qua với hiệu quả và độ an toàn đã được chứng minh bởi nhiều nghiên cứu lâm sàng.  

Về cơ chế hoạt động, silicone sẽ tạo một lớp phim trên da đóng vai trò như một tế bào sừng giả để giúp da giải phóng độ ẩm ở mức bình thường từ đó ngăn ngừa sự sản sinh collagen quá mức (nguyên nhân gây sẹo lồi/ sẹo phì đại). Những hiệu quả nổi bật, đáng kể mà silicone y tế mang lại như: làm phẳng, làm mềm, làm mờ sẹo, giảm những triệu chứng khó chịu do sẹo gây ra như đau ngứa, mẩn đỏ, kích ứng, co kéo, ngăn chặn sẹo lồi lên và phát triển tệ hơn…

Đối với sẹo đang tiến triển

Hiệu quả làm phẳng, làm mềm và làm mờ sẹo của liệu pháp silicone rất hiệu quả với những vết sẹo mới, còn đang trong giai đoạn tái tạo. Tuy nhiên, một khi sẹo đã chai cứng, sần sùi và trưởng thành, bên cạnh việc sử dụng Silicone thì các phương pháp điều trị có xâm lấn có thể hoặc cần thiết nên được áp dụng để việc điều trị sẹo được hiệu quả hơn (Tiêm Corticoid, phẫu thuật cắt bỏ, công nghệ Lazer, liệu pháp áp lạnh,…) 

Tùy thuộc vào nhiều yếu tố mà mỗi phương pháp điều trị đều có ưu điểm và mức độ thành công khác nhau. Và không có một liệu pháp duy nhất nào luôn luôn thành công trong việc điều trị dứt điểm sẹo lồi. Bạn nên nhớ rằng, mục đích cuối cùng của việc điều trị sẹo chính là để giải quyết vấn đề thẩm mỹ. Việc điều trị sẹo có thể giúp cho sẹo lồi/ sẹo phì đại nhỏ hơn, mềm hơn và phẳng hơn chứ không thể làm sẹo biến mất hoàn toàn 100%, tức vùng da sẹo không thể trở lại bình thường như da lành xung quanh. Chính vì vậy, phương pháp điều trị sẹo tốt nhất chính là phòng ngừa sự hình thành sẹo ngay từ sớm, ngăn chặn sẹo phát triển xấu đi đúng cách và đúng thời điểm. 

BAPSCARCARE Gel – một liệu pháp phòng ngừa và điều trị sẹo bất thường đến từ Hà Lan với thành phần chính là silicone y tế được làm giàu Vitamin E, đã được chứng minh lâm sàng về độ hiệu quả và lành tính cho mọi loại da kể cả da em bé. Sử dụng BAPSCARCARE Gel đều đặn hằng ngày, ngay sau khi vết thương/ vết cắt/ vết mổ đã được loại bỏ chỉ khâu và kéo da non sẽ giúp bạn cung cấp cho vùng da đang tái tạo một môi trường tối ưu để chữa lành từ đó tối thiểu hoá sự hình thành sẹo bất thường đồng thời ngăn ngừa các triệu chứng khó chịu liên quan như đau ngứa, mẩn đỏ, co kéo, kích ứng,….

 

Hãy quan tâm, để mắt đến mọi vết thương trên cơ thể để có thể điều trị sẹo kịp thời bạn nhé!